Het Land van Heusden en Altena. Van oudsher een open agrarisch polderlandschap met schitterende vergezichten. Of dat nu tussen de boerderijen door is of op de plek waar Waal en Boven-Merwede elkaar ontmoeten. 

Een flink stuk ervan valt ook binnen de gebiedsgerichte aanpak ‘Altena, Polder van de Toekomst’, namelijk het oostelijk deel van de gemeente Altena. Het westelijk deel, de Biesbosch, heeft een eigen gebiedsgerichte aanpak.  

De gemeente Altena heeft een grote en innovatieve landbouw- en agrofoodsector. Ze streeft naar een circulair voedselsysteem: gezond, duurzaam geteeld en zonder verspilling. “Wat ik uniek vind, is dat dit gebiedsproces van onderop is ontstaan”, schetst wethouder Duurzaamheid Claudia Schipper van de gemeente Altena.  

Ze vervolgt: “De wil om samen te werken bestond hier al veel langer. Dat bleek ook uit een rapport dat begin 2022 is opgesteld door studenten van de hogeschool HAS. Een volgende groep studenten stelde zich de vraag: hoe doe je dat dan? Men ging aan de slag met gebiedspartijen. Er ontstond energie om beter samen te werken en met die energie zijn we als gemeente aan de slag gegaan.”  

Gebiedsgerichte aanpak biedt kansen 

De gebiedsgerichte aanpak borduurt volgens de wethouder voort op projecten van het programma Circulair Voedselsysteem. Toen Altena de status kreeg van GGA-gebied, zag de gemeente de kansen die dat biedt. Albertien Perdok ging daarom als manager van dit programma vanuit de gemeente ook aan de slag als procesleider voor gebiedsgerichte aanpak Altena Polder van de Toekomst.  

Wat volgens Perdok ook meespeelt is de behoefte om de regie in eigen hand te houden. “Vanuit hogere overheden komt veel beleid af op lagere overheden, maar ook op de gebiedspartijen en vooral de boeren. Die hebben veel verplichtingen. De insteek die wij in Altena hebben, is dat je het gesprek daarover met elkaar voert. En tegelijkertijd accepteren dat er bepaalde doelstellingen en kaders gesteld worden.” 

‘Je kijkt elkaar diep in de ogen’ 

Hoe kun je in dat proces gezamenlijk naar oplossingen zoeken en zorgen dat de lasten niet bij één groep komen te liggen. “Het is zoeken naar wat wel en niet kan”, zegt voorzitter Minette Straver van de Agrarische Natuurvereniging Altena Biesbosch. “Dat is soms heel lastig.”  

“Bijzonder is dat de gebiedspartijen informeel ook regelmatig aan één tafel ‘zitten’. Wij noemen dat de Pompveld-lunch. Je eet met elkaar en kijkt elkaar diep in de ogen. Dat is zo waardevol, want zo creëer je verbinding. En een verbinding zorgt niet alleen voor vertrouwen, maar ook voor snelheid in een proces.” 

In Altena leggen ze altijd eerst de relatie, weet Albertien Perdok. “De gesprekken tijdens zo’n Pompveld-lunch helpen daarbij. Ik zeg vaak: vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Daar heb je echt tijd voor nodig.”   

2024 een belangrijk jaar  

De achterban van de ANV Altena Biesbosch reageerde volgens Minette Straver in eerste instantie afwachtend op de instelling van een gebiedsgerichte aanpak. “Eerst maar eens zien. De discussie over stalaanpassing loopt al sinds 2017 en we weten nog steeds niks. Daarom is het mooi dat de gemeente en de provincie bereid zijn om voor de aanpak middelen ter beschikking te stellen, aangeven wat er gedaan is en waar we staan. Als de opdracht duidelijk is en mensen weten wat ze moeten doen, denk ik dat velen erin meegaan.”  

2024 wordt een belangrijk jaar voor deze gebiedsgerichte aanpak. Aan de hand van een analyse van de opgaven die in Altena in beeld worden gebracht, wordt een gebiedsvisie bepaald. Wethouder Claudia Schipper spreekt met het oog daarop de wens uit voor continuïteit binnen het team van de gebiedsgerichte aanpak: “We werken al zo lang aan de relatie met de gebiedspartijen, het zou zonde zijn als dat in de toekomst anders moet omdat de gebiedssamenwerking nu binnen het vaste format van een gebiedsgerichte aanpak moet passen.”   
 
Albertien Perdok herhaalt nog maar eens: “Voor vertrouwen is tijd nodig.”