Grenscorridor omvat het buitengebied van de gemeenten Valkenswaard en Waalre, een groot deel van gemeente Bergeijk en stad Lommel (B) en een stukje van gemeente Veldhoven. Deels beboste heide en vloeivelden en de beekdalen van de Beekloop, Dommel en Keersop kenmerken het deel van het Natura 2000-gebied Leenderbos, Groote Heide en De Plateaux dat zich in Grenscorridor bevindt. De diversiteit in het landschap is enorm. Zo vind je er naast schitterende beekdalen en bossen ook historische landgoederen, molens en ander erfgoed. Ook de agrarische bedrijven zijn beeldbepalend. In Grenscorridor zijn voornamelijk melkveehouders actief, maar het heeft ook een sterke akkerbouwsector. De Liberation Route van Operation Market Garden is een belangrijk herkenningspunt. Er wordt dan ook volop gefietst en gewandeld in Grenscorridor. Niet alleen door mensen die werken in Brainport Eindhoven en graag landelijk wonen, maar ook door bezoekers van buiten het gebied, die graag gebruik maken van de vele recreatieparken. Een gebied om trots op te zijn.

Kwaliteit onder druk 

De omgevingskwaliteit van Grenscorridor staat onder druk. Het gebied verdroogt, we zien er steeds minder dier- en plantensoorten, de bodem verarmt en de waterkwaliteit is onvoldoende, zo blijkt uit onderzoek. Dat maakt de natuur én de landbouw kwetsbaar voor droogte en extreme piekbuien. De landbouw is bovendien, net als andere sectoren, in transitie. Sommige agrarische ondernemers richten zich op de toekomst door over te stappen naar extensieve, grondgebonden rundveehouderij, anderen kiezen voor op kringloopprincipes gebaseerde akkerbouw. Maar er zijn ook agrarisch ondernemers die - al dan niet bij gebrek aan opvolgers - stoppen met hun bedrijf. Ook de verstedelijkingsopgave legt een flinke druk op het gebied: het is zoeken naar ruimte voor woningbouw, de doorstroming op de wegen laat op bepaalde plekken te wensen over en de leefbaarheid en verbondenheid in de dorpskernen neemt af. Dat doet wat met de identiteit van het gebied. Daarom moeten we maatregelen nemen.

Samenhangende urgente vraagstukken

We staan voor moeilijke keuzes met forse gevolgen omdat we in en rondom Grenscorridor te maken hebben met verschillende uitdagingen: natuurherstel, verbetering van de waterkwaliteit, de landbouwtransitie, stikstofvermindering, natuur en recreatie in balans, de opwek van duurzame energie, toenemende mobiliteit en de woningbouwopgave. Zowel aan de Nederlandse als aan de Belgische kant van de grens. Bovendien zijn er deadlines die agrarisch ondernemers in Brabant boven het hoofd hangen, geeft de provincie Noord-Brabant nauwelijks natuurvergunningen voor bouwprojecten af en zijn er landelijke en Europese richtlijnen waaraan we moeten voldoen. Al deze opgaven hangen met elkaar samen. Dat blijkt ook uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en het Brabants Programma Landelijk Gebied (BPLG) . We hebben dus alleen een kans van slagen als we naar het geheel kijken bij het opnieuw vormgeven van Grenscorridor en de in het gebied aanwezige kennis inzetten.

Brede belangenbenadering

Nederlandse en Vlaamse overheden, natuurorganisaties en de agrarische sector werken daarom met elkaar aan een samenhangende, gebiedsgerichte aanpak. Samen met de bewoners, bezoekers en ondernemers in het gebied zoeken we naar mogelijkheden om ruimtegebruik slim te combineren. We streven ernaar om zoveel mogelijk recht te doen aan alle belangen bij het zoeken naar en kiezen van oplossingen. Dit doen we stap voor stap, waarbij we waarschijnlijk buiten bestaande paden zullen treden. Met elkaar gaan we ontdekken wat werkt en wat niet. Dat die vorm van samenwerken ons goed past, hebben we laten zien bij de vernieuwing van de N69 en de verkenning voor de toekomst van de N69-zuid. Toen zaten dezelfde gebiedspartners aan tafel.
Gesprekken over uitbreiding van ons werkgebied met de rest van het Natura 2000-gebied Leenderbos, Groote Heide en De Plateaux zijn in volle gang. Als het zo ver is, sluiten de gemeenten Cranendonck en Heeze/Leende zich bij ons aan.

Partners in en om Grenscorridor

BInnen gebiedsgerichte aanpak Grenscorridor werken de gemeenten Bergeijk, Valkenswaard en Waalre,  Stad Lommel (B), provincie Noord-Brabant, MOW Vlaanderen (B), Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Waterschap De Dommel en ZLTO samen aan de transitie van het landelijk gebied. Uiteraard samen met de omgeving.

 Waar staan we nu?

We denken actief met (agrarisch) ondernemers mee die hun bedrijf willen voortzetten en begeleiden anderen – als ze dat willen – bij het beëindigen van hun bedrijfsactiviteiten. In Brabant doen we dat vanuit het Ondersteuningsnetwerk Grenscorridor. Daarin werken de gemeenten, de provincie en het waterschap als één overheid samen. In 2024 gaan we bovendien in een aantal deelgebieden aan de slag om onder andere samen met ondernemers de puzzel van de transitie van het landelijk gebied te leggen. Grond is daarbij een belangrijke sleutel. De kennis en ervaring die we in de deelgebieden opdoen, gebruiken we om een meerjarig gebiedsprogramma op te zetten om samen uit te voeren. Dit jaar moet duidelijk worden hoe dat programma eruit gaat zien en hoe we de samenwerking gaan organiseren, zowel tussen de gebiedspartners onderling als met de inwoners en ondernemers in Grenscorridor. Ondertussen staan we open voor initiatieven uit het gebied zelf.
Eerder door gebiedspartners gestarte projecten die deels dezelfde doelen nastreven, lopen gewoon door, waar mogelijk binnen de context van gebiedsgerichte aanpak Grenscorridor.