De ouders van Willem-Jan hielden er vroeger koeien en varkens. Toen Willem-Jan zeventien was, ging hij bij hen in maatschap. Na een aantal jaar heeft hij het bedrijf volledig overgenomen. Op dat moment nam hij zijn bedrijf onder de loep: “Wat past nou echt bij mij? En hoe kan ik het toekomstbestendig maken?”

De stal vernieuwen

De passie van Willem-Jan lag bij melkvee, niet bij varkens. Bovendien was het bedrijf verouderd. De stal kwam uit de jaren ’70. Reden genoeg om de stal te vernieuwen. In 2014 kreeg Willem-Jan de vergunning voor een nieuwe stal met 177 koeien. Maar Willem-Jan lag er wakker van: “Ik zou niet gelukkig worden van zoveel koeien. Ik voel me soms net een brandweerman. Ik heb nog net geen roestvrijstalen buis naast mijn bed staan. Elk moment van de dag sta ik paraat. Een robot kan dag en nacht bellen en een koe kan elk moment van de dag kalveren.” Bovendien kwamen de fosfaatrechten om de hoek kijken. Die brachten financiële risico’s met zich mee waardoor de bank geen lening meer uitgaf voor de stal die Willem-Jan eigenlijk wilde – één met minder koeien.

Risicospreiding

Tegelijkertijd dacht Heike na over haar carrière. Zij werkte in de zorg, een sector die veel veranderingen onderging. Ze wist dat ze er geen dertig jaar meer zou werken. Langzaamaan ontstond het idee van een zorgboerderij. Ze bezocht andere zorgboerderijen om te kijken of dat iets voor haar was. En met succes! In 2018 is Heike bij Willem-Jan in maatschap getreden en startte ze met de dagbesteding voor ouderen bij Het Kleine Bos.

Tegelijkertijd besloot Willem-Jan aan de slag te gaan met de nieuwe stal. Niet die stal met 177 koeien, maar een even grote stal met minder koeien en met robots. De bank wilde de plannen nu wél financieren. De combinatie van zorg en melkvee zorgde namelijk voor risicospreiding.

Een duurzame stal, maar is het genoeg?

Van 2020 tot 2022 waren ze druk met de bouw van de nieuwe stal. Het was namelijk niet zomaar een stal. De stal was duurzaam+. Met gesloten vloeren, weidegang, een maatlatstal, een emissiearme stal, robots, zonnepanelen en een warmteterugwininstallatie voldoen zij ruim aan de Maatlat Duurzame Veehouderij. Op 6 juni 2022, tijdens de Open Boerderijdag van Campina, mochten ze na 2 jaar hard werken hun boerderij aan een kleine 4000 bezoekers laten zien. Nog geen week later, op vrijdag 10 juni, publiceert Minister Van der Wal de stikstofplannen met daarin de welbekende stikstofkaart. Op die kaart staat dat het bedrijf van Willem-Jan en Heike op een locatie staat waar 70% stikstofreductie gerealiseerd moet worden. De snelle conclusie: ze zijn er niet meer welkom: “Dan ben je hier geboren en getogen, heb je alles gegeven in je leven en alles gedaan wat de maatschappij van je vraagt. En dan wordt er een velletje neergelegd dat zegt: “Jullie kunnen weg hier”.” Willem-Jan kruipt einde dag terug in zijn tractor en denkt “Ja, en nu..?”

Optimisme en volhardendheid

Dat bericht was een harde klap. Maar Willem-Jan en Heike hebben hun hoofd niet laten hangen. Duurzaam en maatschappelijk ondernemen was nog steeds hun passie. Ze zijn volhardend in hun plannen om natuurinclusief te ondernemen. Dat opent een hoop deuren. “Door natuurinclusief te ondernemen, kunnen onze kinderen allerlei kanten op met het bedrijf als ze het besluiten over te nemen. We willen dat zij later een keuze kunnen maken die bij hen past.” Bovendien komen ze zo in contact met partijen die hen kunnen helpen de natuurinclusieve plannen waar te maken. Ze zoeken de samenwerking met bijvoorbeeld Waterschap De Dommel en Brabants Landschap dan ook heel actief op om mogelijkheden te ontdekken.

Met de Stroom mee

Die houding zorgde ervoor dat ze gestart zijn met een nieuw project, samen met Waterschap De Dommel. De Essche Stroom, die direct aan hun perceel grenst, gaat namelijk meanderen. De beek gaat zo meer ruimte innemen – ook op het perceel van Willem-Jan en Heike. Bovendien moet er aan de beek natuur aangeplant worden om de waterkwaliteit van de beek te verbeteren, dat gaat ten koste van de landbouwgrond. Het waterschap was verbaasd toen Willem-Jan enthousiast reageerde op deze plannen. Maar hij zag mogelijkheden. Door middel van ruilverkaveling kunnen ze hun huiskavel vergroten. De benodigde natuur willen zij zelf gaan beheren en onderhouden. Het is een grote stap richting een toekomstbestendiger bedrijf. De projectnaam ‘Met de Stroom mee’ is tekenend voor het ondernemerschap van Willem-Jan en Heike.

Sta open voor mogelijkheden

Hun advies aan andere agrariërs is dan ook: Sta open voor iets anders. ”Blijf je hart volgen en zoek iets wat bij je past. Probeer mee te bewegen binnen de mogelijkheden, dat biedt de meeste kansen. Soms moet je die mogelijkheden zelf actief opzoeken.” Je hand reiken naar partijen waarmee het gesprek misschien lastig is, is een grote stap. Maar het levert vaak wel iets op.

Gebiedsgerichte aanpak Kampina, Oisterwijkse Vennen en omgeving

Het agrarische bedrijf van Willem-Jan en Heike ligt in het plangebied van gebiedsgerichte aanpak Kampina, Oisterwijkse Vennen en omgeving. Overheden, natuurorganisaties en de agrarische sector brengen hier samen met de mensen en organisaties in het gebied bodem, water en lucht op orde. Dat is van belang voor de natuur, het landschap, de landbouw en de gezondheid van de mensen.

Op de hoogte blijven?

Meld u dan aan voor de nieuwsbrief via onderstaande knop.

Meld u aan voor de nieuwsbrief